Hệ thống tự viện thờ tự Tứ_pháp

Nhóm Tứ Pháp Bắc Ninh

Hệ thống Tứ Pháp nguyên thủy và đầy đủ nhất nằm ở vùng Dâu nay thuộc huyện Thuận Thành, Bắc Ninh:

  • Chùa Dâu (tên chữ là Diên Ứng, Cổ Châu, Thiền Định) ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, thờ Pháp Vân, còn gọi là Bà Dâu
  • Chùa Đậu tên chữ là Thành Đạo tự ở xã Thanh Khương và xã Hà Mãn, thờ Pháp Vũ, còn gọi là Bà Đậu
  • Chùa Tướng (chùa Phi Tướng) tên chữ là Phi Tướng Đại Thiền tự ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, thờ Pháp Lôi, còn gọi là Bà Tướng
  • Chùa Dàn (chùa Dàn Câu) tên chữ là Trí Quả tự nằm ở thôn Phương Quan, xã Trí Quả, thờ Pháp Điện, còn gọi là Bà Dàn
  • Chùa Tổ tên chữ là Phúc Nghiêm tự thờ Man Nương, mẹ của Tứ pháp.

Chùa Đậu ở Bắc Ninh đã bị phá hủy trong kháng chiến chống Pháp, nên pho tượng Pháp Vũ đem về thờ chung trong chùa Dâu. Ngoài ra còn có Chùa Huệ Trạch (Chùa Dàn Xuân Quan) cũng ở xã Trí Quả, gần chùa Trí Quả, chùa này thờ Pháp Thông Vương Phật trưởng quản Tứ Pháp. Cũng tại chùa Xuân Quan, năm 2004 người ta phát hiện tấm bia cổ nhất Việt Nam được biết đến gọi là Bia "Xá Lợi Tháp Minh", nói về việc vua Tùy Văn Đế cấp xá lợi cho chùa Thiền Chúng ở Giao Châu.

Nhóm Tứ Pháp ở Hà Nội

  • Chùa Keo (Sùng Nghiêm) nằm ở xã Kim Sơn, huyện Gia Lâm thờ Pháp Vân, nên gọi là bà Keo
  • Chùa Nành (Ninh Hiệp) xã Ninh Hiệp thờ Pháp Vân, gọi là bà Nành
  • Chùa Sét (Đại Bi) nằm ở thôn Giáp Lục, xã Thịnh Liệt, huyện Thanh trì (nay là phường Giáp Lục, quận Hai Bà Trưng), thờ cả Tứ pháp

Ngoài ra ở Thanh Trì có chùa Pháp Vân, chùa Pháp Vũ.

Nhóm Tứ Pháp ở Hưng Yên

Xã Lạc Hồng:

  • Chùa Thái Lạc thờ Pháp Vân
  • Chùa Hồng Cầu thờ Pháp Vũ
  • Chùa Nhạc Miếu thờ Pháp Lôi
  • Chùa Hồng Thái thờ Pháp Điện

Xã Lạc Đạo

  • Chùa Thôn Cầu thờ Pháp Vân
  • Chùa Hoằng thờ Pháp Vũ
  • Chùa Hướng Đạo thờ Pháp Lôi
  • Chùa Tân Nhuế thờ Pháp Vân

Nhóm Tứ Pháp ở Hà Tây (cũ)

  • Chùa Pháp Vân (xã Văn Bình, huyện Thường Tín) thờ Pháp Vân
  • Chùa văn hội.(xã văn Bình huyện Thường Tín) thờ Pháp Lôi
  • Chùa Đậu (Hà Nội) (chùa Thành Đạo, xã Nguyễn Trãi, huyện Thường Tín) thờ Pháp Vũ
  • Chùa Pháp Vũ (xã yên sở, huyện Hoài Đức)

Nhóm Tứ Pháp ở Hà Nam

  • Chùa Quế Lâm (chùa Bến, nên gọi là bà Bến), chùa Do Lễ, chùa Thôn Bốn, chùa Tiên thờ Pháp Vân.
  • Chùa Trinh Sơn, chùa Bảo Sơn (chùa Bà Đanh) thờ Pháp Vũ (nên gọi là bà Đanh)
  • Chùa Đặng Xá, chùa Nứa thờ Pháp Lôi
  • Chùa Bầu thờ Pháp Điện (gọi là bà Bầu)

Các chùa khác như chùa Quyển Sơn (Thi Sơn, Kim Bảng), chùa Thanh Nộn, chùa Phú Viên, chùa và đình làng Lạt Sơn (xã Thanh Sơn, huyện Kim Bảng), chùa Chanh Thôn (Văn Xá, Kim Bảng) có phối tự thờ Tứ Pháp trong thần điện. Tại Hà Nam, Tứ Pháp đã được gọi bằng những cái tên nôm na thân mật. Dân làng Đanh Xá gọi Pháp Vũ là bà Đanh (chùa Bà Đanh), dân làng Quế Lâm gọi Pháp Vân là bà Bến (chùa Quế Lâm), dân thành phố Phủ Lý gọi Pháp Điện là bà Bầu (chùa Bà Bầu)...

Ghi chú

- Chùa Đặng Xá (Văn Xá), tên tự là Khánh Hưng. thờ Pháp Vũ.

Trong các chùa thờ những nữ thần này, tượng của các nữ thần được tạc với kích thước to lớn hơn rất nhiều so với các tượng Phật. Hệ thống chùa Tứ pháp là chứng tích cho sự kết hợp giữa Phật giáo với các tín ngưỡng dân gian có nguồn gốc nguyên thuỷ ở Việt Nam.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tứ_pháp http://nomfoundation.org/nom-project/history-of-gr... http://baobacninh.com.vn/news/-/details/20182/than... http://www.baobacninh.com.vn/chi-tiet-bac-ninh-xua... http://thuanthanh.bacninh.gov.vn/news/-/details/22... http://thuanthanh.bacninh.gov.vn/news/-/details/22... http://thuanthanh.bacninh.gov.vn/news/-/details/22... http://hannom.org.vn/web/tchn/data/8701.htm http://www.hannom.org.vn/detail.asp?param=572&Cati... http://www.hannom.org.vn/web/tchn/data/9402v.htm http://www.hannom.org.vn/web/tchn/data/9502.htm